Geçenlerde izlediğim bir belgeselde yukarıdaki haritayı gösterdiler, ve bu harita Marmara’ya git gide yaklaşan deprem gerçeğinin gözümde çok daha somut bir hal almasını sağladı. Çünkü bu haritada 1939’dan bu yana Kuzey Anadolu Fay Hattındaki kırılmaların batıya nasıl adım adım ilerlediği ve yakın zamanda Marmara’da da bir kırık olacağı çok açık ortada. Bu belgeselle birlikte, 99 depreminden bu yana uzmanların yaptığı “Marmara’da 2030’a kadar büyük bir deprem bekleniyor” uyarısı çok daha ciddiyet kazandı gözümde.

Bunun üzerine çocuğumun odasının düzeninde nelere dikkat etmem gerektiği ve deprem anında küçük bir çocukla nasıl hareket etmem gerektiği konusunda biraz araştırma yapmam gerektiğini fark ettim, ve öğrendiklerimi sizlerle de paylaşmak istedim. Deprem konusu, yaşayacağımız evi ve semti bile seçerken mutlaka aklımızda bulundarmamız gereken bir konu.

Deprem öncesi güvenlik önlemleri

• Çocuğun yatağının yakınında ağır çerçeve, raf, dolap, avize, kitaplık vb. çocuğun üzerine düşebilecek şeyler bulunmamalı.
• Devrilebilecek dolap ve raf gibi yüksek üniteler L tipi montaj demirleriyle duvara sabitlenmeli.
• Aşağıdaki sığınma bilgilerine göre her odada deprem anında nereye sığınılması gerektiği önceden belirlenmeli.
• Bebeğin/çocuğun günlük ihtiyaç duyabileceği gereksinimleri içeren bir deprem çantası hazırlanmalı ve çocuğun yatağının yakınlarında hazır bulundurulmalıdır. Binadan dışarıya çıkmaya hazır olunduğunda bu çanta alınmalıdır, veya yıkıntı altında kalınırsa bu çantada temel ihtiyaçlar olmalıdır. Çantada yedek kıyafet, mama, emzik, bez, battaniye, kraker, bir şişe su ve düdük bulundurulmalıdır.

Deprem anında nasıl sığınılmalı?

Deprem anında nasıl sığınılması gerektiği konusunda uzmanların tavsiye ettiği iki farklı yaklaşım var. Amerika gibi ülkelerde sağlam bir masa altına sığınılmasını tavsiye edilirken, ülkemizde daha çok “yaşam üçgeni” uygulaması tavsiye edilmektedir. Bunun sebebi, ülkemizdeki inşaatların çoğunluğunun yeteri kadar sağlam olmamasıymış ne yazık ki. Amerika gibi ülkelerde genelde ahşap taşıyıcılı müstakil evler yaygınken, ülkemizde depreme dayanıklı tasarlanmamış betonarme apartmanlar çoğunlukta.

Yani ülkemizin büyük çoğunluğu için “yaşam üçgeni” yaklaşımı daha doğru.

Sağlam bir masa altına sığınmak, ancak ve ancak deprem göz önüne alınarak inşa edilmiş bir yapıda, hafif yapılı bir müstakil evde veya en üst katta yaşıyorsanız doğru olacaktır. Bu durumda da masa gerçekten sağlam olmalı, altı boş olmalı, cam parçaları olmamalı ve ince ahşap gibi kolay parçalanacak bir yapıda olmamalıdır.

Her odada deprem anında sığınılacak “yaşam üçgeni” konumlarının önceden belirlenmesi

Deprem anında ne yapacağınızı biliyor olmanız için her odadaki sığınma yerini önceden belirlemeli, ve tüm aile bireyleri ile konuşmalısınız. Bir odadaki yaşam üçgeni oluşturulabilecek yerleri belirlemek için kriterler şöyle;

• Yanında yaşam üçgeni oluşturulabilecek mobilya fazla yüksek olmamalı, devrilebilecek durumda olmamalıdır. Bu yüzden yüksek kitaplıklar veya derin olmayan buzdolapları uygun olmaz.
• Yaşam üçgeni oluşturulacak yere avize, televizyon, tabak çanak, cam raf, camlı kapak, ayna, çerçeve veya kitap gibi şeylerin devrilme riski olmamalıdır.
• Yaşam üçgeni oluşturmak için iyi tercihler; çamaşır, bulaşık makinesi gibi alçak ve sağlam beyaz eşyaların, veya sağlam bir  kanepe, şifonyer veya büyük bir sandık gibi alçak ve sağlam bir mobilyanın yanıdır.
• Yatak yanları da genelde uygundur. Bunu yatağın sağlamlığına, yüksekliğine ve etraftaki diğer mobilyalara göre değerlendirmek gerekir.

Deprem anı için genel kurallar ve küçük çocukla sığınmak

• Evde çocuk varsa deprem sırasında ilk önce ona ulaşılmalı. Bu yüzden çocukla odalar yakın olmalı.
• Eğer küçük bir çocuksa hemen kucağa alınmalı ve göğse yakın taşınmalı. Ve odasında önceden belirlediğiniz “yaşam üçgeni” alanına sığınılmalı. Deprem çantası yakında bulunmalıdır.
• Deprem sırasında her an camlardan uzak durulmalı.
• Kapı eşiğine sığınmak yaygın bir yanlış bilgidir. Kapı eşikleri genellikle sağlam olmaz.
• Deprem anında dışarıya kaçmaya çalışmak veya merdiven inmek/çıkmak tehlikelidir, depremin başlangıcında şiddeti öngörülemez ve yaralanmaların çoğu dışarıya kaçma çabası sırasında gerçekleşir.
• Özellikle zemin kat ve çıkışa çok yakın olmadıkça dışarıya kaçmaya çalışılmamalı, deprem geçip evin durumu anlaşılana kadar içeride sığınılmalıdır.

İşte benim edindiğim bilgiler böyle, ve çocuğumun odasını düzenlerken bunlara dikkat etmeye çalıştım.

Umarım bu bilgilere gerçekten ihtiyacımız olmaz, ama önlem almak hayat kurtarır. Sağlıklı günler!

(Bu yazım 5 senedir AKUT gönüllüsü olan bir dostum tarafından kontrol edilmiştir.)

Kaynaklar:

• Depremde Göçük Altında Sağ Kalmanın Yolu: Yaşam Üçgeni  www.cocukvedeprem.com/p/yasam-ucgeni-deremde-sag-kalmanin-yolu.html 
• ‘Triangle of Life’ Earthquake Survival Method  urbanlegends.about.com/library/bl_triangle_of_life.htm
• How to Drop, Cover, and Hold On with an Infant – Southern California Earthquake Center
  http://www.shakeout.org/downloads/Earthquake_Safety_YoungChildren_Infants.pdf
• Victoria State Emergency Service – What to do in an Earthquake
  https://www.ses.vic.gov.au/get-ready/quakesafe/what-to-do-in-an-earthquake
• How can I protect my child during an earthquake?
  http://www.babycenter.in/x25016269/how-can-i-protect-my-child-during-an-earthquake