Bu yazım Uzm. Klnk. Psk. Aylin Deniz Ülkümen tarafından kontrol edilmiştir.
Kadına karşı şiddet ne yazık ki ülkemizde büyük bir sorun. Kadına şiddet, evlilik içinde de yaşanabiliyor, bir ilişki içinde de olabiliyor, veya sokakta yürüyen bir kadının bile başına gelebiliyor.
Sokakta yürürken başımıza gelebilecekler ayrı bir boyut ne yazık ki.. Ben bu yazımda bir ilişkinin başında veya evlilik öncesi tanınmaya çalışılan bir erkekte dikkat edilmesi gereken özelliklerden bahsedeceğim.
Instagram sayfamda yaptığım anketi cevaplayanların %32’si evlenmeden önce eşini yeterince tanıma vakti olmadığını belirtti. Türkiye genelinde bu oranın daha da yüksek olduğunu tahmin etmek zor değil.
Bu sebeplerle bu yazımda bir erkeğin istismar ve şiddet eğilimini kısa sürede anlamanın yollarından bahsedeceğim, ve görücü usulü evliliklerde de dikkat edilebilecek erken işaretlere yer vereceğim.
Yeni tanışılan birinde dikkat edilmesi gereken bu davranışlara İngilizcede “red flags” deniyor, yani “kırmızı bayrak” – yani tehlike sinyalleri. Bu tüyoları birkaç uzman yazısından, ve istismara maruz kalmış kadınların Reddit’te paylaştıkları deneyimlerden derledim. Umarım faydalı olur.
Annesine nasıl davranıyor?
Bir erkeğin kadınlara karşı tutumu gözlemlemenin belki de en hızlı yolu, annesiyle olan ilişkisinden, annesine olan davranışlarından geçiyor. Annesinden nasıl bahsediyor? Annesine hürmet ediyor mu? Yoksa kaba ve saygısız mı? Ya da onu küçümsüyor mu?
Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu’nun tabiriyle “öfkeli erkek, hüzünlü kadın” aile dinamiği ne yazık ki ülkemizde çok yaygın. Ve böyle bir ailede yetişen çocuk, babası gibi kadınlara öfkeyle yaklaşan sert biri de olabilir, bu etkiden sıyrılıp babası gibi olmamaya gayret de gösterebilir. İşte karşınızdaki erkek böyle bir ailede mi yetişmiş, ve nasıl etkilenmiş, bunu anlamak önemli.
Hatta ben bu konu hakkında okuduktan sonra şöyle düşünmeye başladım; kız çocuğum olsa evlenmeden önce damat adayının annesiyle bir sohbet fırsatı yaratırdım. Belki müstakbel geliniyle beraber gezme veya alış veriş vesilesiyle onu davet eder, bir çay kahve üzerine sohbet ederdim. Nasıl bir aile ortamları olduğunu anlamaya çalışırdım. Damat adayının babası annesine evde nasıl davranıyormuş, damat adayı annesine karşı nasılmış, bunları öğrenmeye çalışırdım.
Çevresindeki / iş yerindeki / geçmişindeki kadınlardan nasıl bahsediyor?
Kadınlara karşı öfke, istismar ve şiddet eğilimi olan erkeklerin bir diğer davranışı da çevresindeki, iş yerindeki veya geçmişindeki kadınlardan suçlayıcı, negatif veya küçümser bir şekilde bahsetmeleridir.
“Eski sevgilim/karım manyağın biriydi, sen çok iyi bir insansın” gibi cümleler duymak pohpohlayıcı gelse de, aslında tehlike çanları çalıyor olabilir. Ya da “iş yerimdeki müdür hiçbir şey beğenmiyor, kadın zaten nasıl müdür olmuş belli değil” gibi cümleler…
Anormal iyi bir başlangıç & hemen bağlanma isteği
İstismar eğilimi olan kişilerin ilişkinin başında aldatıcı bir maske takmaları yaygındır. Tam olarak sizinle aynı şeyleri sevmesi, abartılı bir sevgi, büyük jestler, yapay derecede kibarlık gibi davranışlar size “gerçek olamayacak kadar iyi” geliyorsa, haklı olabilirsiniz. Ayrıca bu kişiler maskelerini uzun süre korumakta zorlandıkları için bir an önce bağlanmak, evlenmek isteyebilirler.
Başkalarını suçlama
Yaşadığı olumsuzluklar için hep müdürünü, ailesini, komşusunu vs. suçlayan kişinin cicim aylarını atlattıktan sonra hep suçlayacağı kişi partneri olacaktır.
Kendinde hak görme, otoritesini kötüye kullanma
Sırada beklemeyip öne geçme, emniyet şeridini kullanarak trafikte öne geçme, yasak yerde sigara içme gibi davranışlarda bulunan kişi “hayat zaten hep beni yoruyor, bunu yapmaya hakkım var” gibi sağlıksız bir düşünce içindedir. Ve kendinde bu hakları görmek, zamanla yakın çevresine eziyet etme hakkını görmeye dönüşebilir.
Bir garsona basit bir sebepten sinirlenme, veya kendi otoritesi altındaki kişilere eziyet etme de tehlike göstergesidir. Örneğin bir memursa veya öğretmense, çevresindekilere zorluk çıkartarak egosunu tatmin ediyor olabilir.
Şaka yollu küçümseme
“Sen böyle şeylere kafanı yorma”, “sen ehliyeti bakkaldan aldın herhalde” gibi küçümseyici laflar kullanması da bir tehlike sinyalidir. Takibinde “şaka yapıyorum ya, amma alıngansın” gibi laflar gelebilir.
Kıskançlık, Sahiplenme, İzole etme
Kıskançlık yapıp, bir de bunu bir sevgi göstergesi gibi göstermeye çalışan erkekler de tehlikelidir. Yakınızda erkek sinek uçsun istemezler. Sizin nerede olduğunuzu ne yaptığınızı sık sık sorup, size ulaşamadıklarında sinirlenirler.
Ayrıca kadını çevresinden, ailesinden, arkadaşlarından izole etmeye çalışırlar. “Benim sevgim sana yetmiyor mu” ya da “arkadaşlarında/ailenle amma sık görüşüyorsun” gibi cümleler kullanırlar.
Kontrolcülük
“Saçlarını sarıya boya” gibi laflarla görünüşünüze karışabilir, “para işlerini bana bırak” gibi cümlelerle maddiyatınızı kontrol altına almaya çalışabilirler.
Kadın-erkek rolleri
Bu erkeklerin kafalarında kalıplaşmış kadın-erkek rolleri olabilir. “Kadının yeri evidir, erkek adam çalışır” gibi. Bu kafa yapısı da sizi izole etme ve kontrol altına alma gibi davranışlarda kendini gösterecektir.
Daha bariz göstergeler;
Gel-gitler & patlamalar
Bu erkekler dengesiz olabilir. Dengesiz davranışları başta size yönelik olmayabilir. Ama bir duruma bir anda aşırı öfkelenme, sinirini kontrol edememe gibi davranışlar tehlike sinyalidir.
Eşyalara/Hayvanlara şiddet
Bu erkekler sinirlerini kontrol edemeyip çevrelerindeki eşyaları fırlatma, parçalama gibi davranışlarda bulunabilir. Veya sinirli bile olmadan hayvanlara eziyet edebilir.
Zorlayıcı cinsel roller
Kadın istemediği halde cinsel ilişki için ısrar etmek, veya cinsel ilişki sırasında kadına güç uygulamak, onu zorla tutmak, bir yere bastırmak gibi davranışlar da çok tehlikelidir.
Ayrıca şu yazıda da bazı davranış örnekleri bulabilirsiniz; https://morcati.org.tr/flort-siddeti/
Burada da faydalı telefon numaraları var; https://w3.bilkent.edu.tr/www/saglik-merkezi/genclik-danisma-birimi/ureme-sagligi/cinsel-istismar-ve-siddet/
Kaynaklar;
When Violence Begins at Home: A Comprehensive Guide to Understanding and Ending Domestic Abuse. Wilson, K.J.
https://www.psychologytoday.com/us/blog/anger-in-the-age-entitlement/200812/are-you-dating-abuser
https://www.reddit.com/r/AskWomen/comments/hw0tk5/women_who_found_themselves_in_a_abusive/
Yorum yap